Theorie, theorie, theorie

Inmiddels ben ik begonnen met de theorie opleiding die deel uitmaakt van het hele PPL (Private Pilot's License) traject. Dat zijn 7 vakken, met ieder een examen à la auto-theorie examen. Voor alle vakken moet je uiteindelijk geslaagd zijn en daar mag je in totaal maximaal 18 maanden over doen, geteld vanaf de eerste examenpoging. Minimaal 75% van de antwoorden moet goed zijn, anders mag je het nog eens proberen. In die 18 maanden mag je maximaal 8 keer langs komen en in die 8 keer moet je dus 7 keer geslaagd zijn. De strategie is dus om meerdere vakken op één examendag te doen, maar ook weer niet te veel, want dan ben je aan het eind van de dag zo gaar dat je het laatste vak toch niet meer haalt. Bovendien moet je dan in de periode vlak vóór de examendag erg veel vakken geleerd hebben en is het niet ondenkbaar dat het eerste vak alweer te ver weggezakt is.
Verder ben je verplicht les te volgen bij een door de overheid goedgekeurde leerinstelling, dus helemaal zelfstudie is kennelijk uit den boze. Niet dat ik dat van plan was, hoor! Ik weet door mijn Flight Simulator ervaring al best veel, maar ik weet ook dat ik niet alles weet. Bovendien: wat ik weet, heb ik geleerd van goed bedoelende amateurs zoals ikzelf, zonder garantie dat dat nou helemaal juist is. Dus heb ik me ingeschreven bij een vliegschool om de theoriecursus te gaan volgen. KLM Aeroclub heeft te weinig aanmeldingen per jaar om daar een instructeur voor opgeleid te houden en de goedkeuring door de overheid ieder jaar te verlengen, dus dat werd "buiten de deur" shoppen. Op aanraden van mijn instructeur en een paar van mijn vliegvriendjes, is het uiteindelijk Dwarf Powered Gliders in Hilversum geworden.

Dwarf Powered Gliders, rechts naast Vliegschool Hilversum

Daar zijn we met een klasje van 8 man. Niet te klein, zodat het nog wel rendabel is, maar ook niet te groot, zodat persoonlijke aandacht mogelijk is. We hebben in principe iedere donderdagavond les, plus de zaterdag voor een examensessie nog een ochtend examentraining. En dat alles tot juni 2014. Ik hoef me het komende half jaar dus niet te vervelen.

De eerste twee vakken die ik volg zijn "Aircraft General Knowledge, and Priciples of Flight" (AGK/PoF) en "Performance and Planning" (PP).

AGK gaat over hoe een vliegtuig in elkaar zit en hoe dan alle onderdelen heten. Het meeste daarvan was voor mij al bekend, maar evengoed best wat dingen geleerd. Ook de werking van de instrumenten valt onder de noemer van dat vak en dat was allemaal redelijk nieuw voor me. Ik wist wel dat een hoogtemeter een (statische) drukmeter was, waarvan je de basisdruk ten opzichte waarvan gemeten wordt kunt instellen door aan een knopje te draaien, maar hoe dat dan van binnen gerealiseerd werd, dat wist ik bijvoorbeeld nog niet.

PoF is in feite het vak aerodynamica. Voorheen was dat een apart PPL examen, maar is tegenwoordig dus samengevoegd met AGK. Toen ik HTS Werktuigbouwkunde deed en samenwoonde in één flat met drie vliegtuigbouwers, toen zei ik altijd al: "vliegtuigbouw is gewoon werktuigbouw, maar met een ander medium" (lucht in plaats van water). Dat werd nu weer bevestigd. Een vliegtuig in de lucht houden is gewoon de kinetische energie van de lucht (1/2 m v^2; beschouwd per m^3 lucht wordt dat 1/2 rho v^2) gebruiken om lift te genereren. Daarvoor heb je vleugels met een oppervlakte A en dat lukt niet voor de volle 100%, dus is er nog een factor C om de verliezen mee te compenseren. Voila, de liftformule: L = 1/2 * rho * v^2 * C * A. De wet van behoud van energie en de continuïteitswet completeren het basisgereedschap voor dit vak. Oftewel: "F=m*a en de rest kun je afleiden"', om nog maar eens een gevleugelde uitspraak uit mijn HTS tijd te memoreren.

Als je dan eenmaal de lucht in bent, is het wel handig om te weten hoe lang je dat nog kunt volhouden en waar je dan zo ongeveer kunt uit komen. Daar dient het vak PP dan weer voor. Berekeningen over vliegsnelheden, tijden, brandstofverbruik, gewichtsverdeling, ... Kortom: een echt reken vak. Om die berekeningen niet helemaal uit het hoofd te hoeven doen en tevens niet afhankelijk te zijn van batterijen (Murphey zorgt er immers altijd voor dat die dingen leeg zijn, net als het kritisch wordt dat je ze nodig hebt), is er de zogenaamde E6B "flight Computer" uitgevonden. Dat is in principe een rekenliniaal (maar dan als draaischijf uitgevoerd) met wat vlieg-specifieke dingetjes toegevoegd. Zo is één van de schalen een tijdsschaal, wat het heel makkelijk maakt berekeningen over snelheid en afgelegde weg te doen. Maar ook brandstofverbruik versus vluchtduur, enz. Zonder nou moeilijk iedere keer door 60 te moeten delen en de overgebleven fractie weer met 60 te moeten vermenigvuldigen.

E6B Flight Computer

Deze vakken liggen mij wel, als technicus. Ik verwacht niet al te grote moeilijkheden, als ik mijn hoofd maar koel weet te houden en goed weet te lezen. Dat is eeigenlijk waar ik nog het meest bang voor ben: die vragen waarin hetzelfde antwoord een paar keer nèt iets anders geformuleerd wordt en waar je dan "het beste" antwoord uit moet kiezen. Daar zitten er altijd wel een paar van bij, en erg veel foutenmarge krijg je niet, bij deze examens. 

Voor deze twee vakken heb ik de examens ingepland voor 12 november. Ik ben benieuwd! ...