maandag 4 april 2016

Examen(s)

17 maart 2016. Ik heb met onze CFI Erwin afgesproken voor een pre-examenvlucht. Dat is de laatste vlucht die nog in mijn curriculum stond en is de ultieme examenvoorbereiding. Als hij mij goed genoeg vind presteren, gaan we mijn examen aanvragen. 

Enigszins gespannen ga ik naar het vliegveld. Het is gelukkig mooi weer; redelijk hoge bewolking, goed zicht, niet te veel wind en ook nog in de richting van de baan. Baan 05 wel te verstaan. Naar het noord-oosten toe, dus dat is de minst gebruikte baanrichting (overheersende windrichting is zuid-west in Nederland). Ik ben behoorlijk te vroeg, want voor een examen - en dus ook voor deze vlucht - moet je extra je best doen met vluchtvoorbereiding. Zo heb ik in mijn vliegtas een berekening zitten dat ik op een tropische dag met 30°C, net na een tropische regenbui op Hilversum kan landen en vertrekken. Een natte grasbaan met hoge temperatuur, erger kun je het in Nederland niet krijgen qua take-off en landing performance. Maar op het examen moet je aantonen dat je met het POH (Pilot Operating Handbook) en de daarin opgenomen tabellen of grafieken de huidige performance kunt berekenen. Dus netjes gedaan en wat blijkt: ik heb vandaag 230 meter van de beschikbare 1250 meter nodig om los te komen van de grond. Eenzelfde iets voor het weer, de NOTAMs (NOtice To AirMen), Weight and balance...
Nou, dat zat allemaal wel snor, dus vliegen (na eerst nog "even" doorgezaagd te zijn over feitjes en weetjes waar een examinator ook naar zou kunnen vragen; dat duurde bij elkaar al zo'n drie uur....)
Al een beetje gaargekookt het vliegtuig in en vliegen maar. Gewoon wat luchtoefeningetjes in de buurt; navigeren zou wel goed gaan en we hadden inmiddels al niet zo veel tijd meer voordat de volgende al in de rij stond om met Erwin te gaan vliegen. Stalls, steile bochten, noodlandingen, ze komen allemaal weer aan bod en bij allemaal wel wat kleine opmerkingen. Uiteindelijk laag navigerend terug naar het veld om nog een paar landingen te doen. Dat werden er uiteindelijk drie en de laatste vond ik pas echt goed. De eerste twee hadden nog wat slordigheidsfoutjes.


Maar overall goed genoeg, dus nog wat papierwerk ingevuld en toen kon het examen aangevraagd worden. Erwin zou wat examinatoren polsen en mij de contactgegevens doorsturen, zodat ik zelf een afspraak kon maken.

Bovenstaande was op een donderdag. 's Avonds al, kreeg ik een mail met een naam, email adres en mobiel nummer van een examinator die de volgende dinsdag wel kon. Gelijk ja gezegd; kon ik me er ook niet al te lang druk over maken.

Dinsdag de 22e was het dus zo ver. Examen. Ik had de mandag ervoor ook vrij genomen van werk, zodat ik de voorbereiding op mijn gemakje thuis kon doen. Ik had de opdracht gekregen een vlucht naar Münster-Osnabrück voor te bereiden. Dat we die niet heen-en-weer gingen vliegen wist ik ook van tevoren wel, maar toch voor zowel de heen- als de terugreis een navigatieplan en vliegplan opgesteld. Om maar compleet te zijn. NOTAMs uitgeprint (32 paginas!) en gefilterd op lengte-en breedtegraad - Die Duitsers plaatsen enorm veel windmolens en van een hoop obstakels doet de obstakelverlichting het niet. Van al dat soort dingen wordt een NOTAM gemaakt, dus dat tikt hard aan. Op de dag zelf wist ik natuurlijk het actuele weer pas, dus die kon ik die morgen pas verwerken in mijn navigatieplan en meteo briefing.

Legenda bij de symbolen op de GLLFC (Graphical Low Level Forecast)
Het weer wilde niet helemaal meewerken, die dag. De bewolking hing redelijk laag, was compleet overdekkend. Maar het was legaal de vlucht op 1500ft uit te voeren, dus geen belemmering. Later beloofde het alleen maar beter te worden, dus een "go". De wind was niet te hard, maar wèl redelijk haaks op de baan. Mijn persoonlijke limiet van 10 knopen crosswind werden precies gehaald. Het zicht was een kilometer of 10; niet te weinig, maar ook weer niet geschikt om vanaf een lage hoogte erg ver te kunnen kijken. Een beetje vochtige lucht maakt alles grijs rond de horizon. Verder bleek er best veel thermiek boven de Veluwe, wat strak hoogte houden wat bemoeilijkte. Ik had het mijzelf dus niet makkelijk gemaakt door te zeggen dat het weer "goed genoeg" was 
Vliegen ging redelijk goed, zeker gezien de omstandigheden. Voorbij Deventer moest ik van de examinator uitwijken naar Hoogeveen. En toen ging het fout. Ik vroeg de examinator om een stukje rechtuit te vliegen terwijl ik op de kaart Hoogeveen op zocht. Ik zou, rekening houdend met de wind, een noordelijke koers moeten vliegen, gedurende 21 minuten. Alleen, ik was vergeten op te schrijven hoe laat ik die noordelijke koers ingezet had. Nou is het landschap in die regio redelijk monotoon: 50 kleuren groen met dorpjes van maximaal driehonderd inwoners, die allemaal op elkaar lijken en niet op de kaart staan. Geen spoorlijnen, weinig grote wegen, nauwelijks waterpartijen. Kortom: ik was (naar later bleek) ergens tussen 10 en 15 minuten naar de grond aan het staren voordat ik een plaatsje tegenkwam dat aan de voorwaarden voldeed om Hoogeveen te kunnen zijn: een weg onderlangs, een weg links, een industrieterrein aan de noordkant. Toen ik ook nog mooie groene veldjes er naast zag, zei ik hardop dat dat Hoogeveen was. Want ik was er van overtuigd dat ik er allang voorbij had moeten zijn. Ik was immers al "zeker een half uur" op zoek naar Hoogeveen. Echt wazig wat spanning doen met je tijdsbesef... "OK", zegt de examinator, "vlieg me dan maar over het vliegveld heen; je hoeft er niet te landen." Toen ik dichterbij kwam, zag ik dat de wegen geen snelwegen waren, en de groene velden uitstekend geschikt waren om te voetballen, maar niet om een vliegtuig te landen ... Dit was Hoogeveen niet. En omdat ik niets op de kaart kon vinden wat dit dan wel zou zijn (Ommen), moest ik op dat moment toegeven dat ik niet meer wist waar ik was. Achteraf (maar daar heb je niks aan tijdens je examen) had ik mijn begintijd kunnen interpoleren tussen mijn laatste gepasseerde waypoint en het volgende, geplande waypoint, en daaruit mijn aankomsttijd in Hoogeveen kunnen uitrekenen, of me kunnen bedenken dat ik het lijntje op de kaart gevolgd had, maar nog niet bij Hoogeveen was aangekomen. Maar in die split second dat ik antwoord moest geven aan mijn examinator, lukte me dat gewoon iet. Ik sloeg dicht.
Ik mocht terug naar Lelystad en onderweg terug hebben we nog wel steile bochten en noodlandingen gedaan. Ook op Lelystad zelf nog drie landingen; één gewoon, één flapless, één doellanding. Die gingen allemaal netjes, ondanks de crosswind die inmiddels met nog eens 5 knopen was toegenomen (en daarmee de clublimiet van 15 knopen benaderde). Maar het kwaad was al geschied, natuurlijk.
Een "partial pass" heet het dan, mooi positief geformuleerd. 5 van de 6 onderdelen was ik voor geslaagd, maar voor het onderdeel navigatie kreeg ik nog een herkansing op een andere dag. Aan mij de beslissing of ik daar eerst nog extra lessen voor wilde volgen en of ik dat met dezelfde examinator wilde doen.

De tweede poging was op 30 maarten daarvoor moest ik EHLE-EHHO voorbereiden. 


Ik wist verder natuurlijk dat we weer zouden uitwijken en dan heb je de keuze tussen linksaf naar Drachten of rechtsaf naar Teuge. Omdat Teuge me te simpel leek (voorbij Zwolle, volg de Ijssel), ging ik uit van Drachten en dat is het ook geworden. Thuis al even geoefend met FSX en NL-2000 scenery om te kijken hoe het landschap er daar uit ziet, qua features. En uiteindelijk precies dàt gevlogen. Met dezelfde wind als tijdens mijn voorbereiding ook nog eens! Deze keer had ik 30 tot 50 km zicht, dus ik zag Drachten al liggen zodra ik begon uit te wijken. Vervolgens mocht ik nog van Drachten naar Urk navigeren. Zelfde verhaal: even de examinator laten vliegen, lijntje op de kaart, protractor er overheen, heading aflezen, tijdsstreepjes zetten en weer zelf gaan vliegen. Niet vergeten de "vertrektijd" op te schrijven! Toen ik de heading had gedraaid, zag ik voor me de grote pannenkoek die Noordoostpolder heet, met hele rijen satéprikkertjes langs de Ijsselmeerdijk. Waar die satéprikkertjes even onderbroken zijn ligt Urk, en dat zag ik ook al vanaf Drachten. Dan heb je Heerenveen, het Tjeukermeer, dat ene vakantiepark met die bossen en een meertje daarin, allemaal niet echt meer nodig om te navigeren, natuurlijk. :) Na wederom een geslaagde x-wind landing (ik krik mijn persoonlijke limiet bij deze op naar 15 knopen) was ik dus eindelijk wèl geslaagd.

Tips:
1) Doe gewoon je ding. Vlieg netjes je navplan af, houd netjes je tijden bij. Hoogte variatie vond mijn examinator niet zo'n ramp, vanwege het "tikkerige" weer. Zolang je het maar door hebt voordat het gevaarlijk of illegaal wordt en er wat aan doet zodra je het ontdekt.
2) Je weet dat je gaat uitwijken. Bekijk thuis wat jij als examinator als uitwijkopdracht zou geven, gegeven je te voorbereiden route. Bekijk die uitwijk bij voorkeur in een flightsim, of anders Google Earth, of Maps in satelite view. Hoogeveen was achteraf een logische keus geweest, gegeven EDDG (via RKN VOR) als route. Had ik dus kunnen verwachten en (geestelijk) voorbereiden...
3) op het moment dat je gaat uitwijken, vraag je examinator een stukje straight and level te vliegen, zodat je je aandacht en handen kunt gebruiken om een lijn op de kaart te trekken en heading en tijd te bepalen.
4) zorg voor voldoende lege ruimte op je navplan of voeg gewoon een lege toe er achter, zodat je alles uit punt 3) ook netjes op kunt schrijven als een nieuwe navplan regel.
5) Als je uitwijk geslaagd is, ga je je andere oefeningen doen, onderweg terug naar "home base"
6) Een examinator vindt dat je geslaagd bent, tenzij je het tegendeel weet te bewijzen (dat is me dus gelukt, in eerste instantie ...). Zie 'm dus niet als een boeman, maar gewoon als een mede-vlieger

Ik weet in ieder geval dat ik nooit meer ga vergeten de tijd op te schrijven dat ik begin met uitwijken. Bovendien heb ik altijd nog de G500 met als backup een iPad met als backup een iPhone die me kunnen vertellen waar ik ben en waar ik heen wil / mag / kan. Maar die mocht ik natuurlijk bij die oefening net even niet gebruiken...


Ik heb mijzelf getrakteerd op een nieuw logboek, om al mijn PPL avonturen vanaf dat ik mijn papiertje binnen krijg "van nul af aan" vast te leggen. Nu alleen nog wachten op dat papiertje...

Wordt vervolgd! :D

Geen opmerkingen:

Een reactie posten